У сувязі з апошнімі падзеямі і адносінамі паміж ЕС і Беларуссю, дэпутат Еўрапарламента ад фракцыі «Зяленых/EСА» Вернэр Шульц, член камітэта Еўрапарламента па замежных справах, ласкава пагадзіўся адказаць на пытанні прадстаўніка БПЗ:

- Спадар Шульц, ЕС і Еўрапарламент, у прыватнасці, ужо на працягу многіх гадоў спрабуюць аказаць ціск на беларускі рэжым, але ў самой Беларусі ад гэтага ціску зменаў пакуль што было зусім няшмат. А ціск з боку дзяржавы на грамадзянскую супольнасць затым толькі ўзмацняўся. Ці не лічыце Вы, што ЕС прайграе ў гэтай «барацьбе»?

- Згодны, што палітыка ЕС у адносінах да рэжыму Лукашэнкі да гэтага была не вельмі эфектыўнай. Лукашэнка дзейнічае па прынцыпе «бізуна і перніка». Толькі спачатку ён як бы дае гэты самы пернік як ЕС, так і грамадзянам Беларусі, толькі прыкусіць а то і зусім толькі некаторы час атрымаць асалоду ад «яго паха», пры гэтым сам Лукашэнка і яго асяроддзе атрымліваюць неабходныя ім дывідэнты і перадышку, а затым выкарыстоўваюць «бізун», аказваючы ціск на апазіцыю і грамадзянскую супольнасць.

Падзеі да і пасля прэзідэнцкіх выбараў у снежні 2010 г. наглядны гэтаму прыклад. Так, гэта можна назваць калі не «барацьбой», то своеасаблівым «перацягванне ліны» дакладна. І гісторыя пакажа, хто апынецца «пераможцам». Але пры гэтым пераможцамі павінны выйсці непасрэдна простыя грамадзяне Вашай краіны, а не ЕС або Лукашэнка, у прыватнасці.

- Чаго, на Вашу думку, Еўропа ўжо змагла дамагчыся ў гэтым цікавым «выглядзе спорту» як «перацягванне ліны»?

- Лічу, што дастаткова шмат чаго. Спіс грамадзян Беларусі, якія маюць дачыненне да тых або іншых злачынстваў, парушэнняў, фальсіфікацый, і якім забаронены ўезд у краіны ЕС, неаднаразова пашыраўся. Зараз гэты спіс складаецца з 250 чалавек. І гэтыя людзі адчуваюць гэта асабіста на сабе. Цяпер яны не змогуць вольна з'ездзіць, напрыклад, у Парыж, прагуляцца там ці заняцца «шопінгам». Гэта значыць, цяпер і іх выбар вельмі абмежаваны. І сам Лукашэнка ў сваім пасланні народу і парламенту некалькі дзён таму прызнаўся, што адчувае на сабе «гэта ціск з боку Еўропы». Акрамя таго, былі вызваленыя многія палітвязні, у тым ліку былы кандыдат у прэзідэнты Саннікаў. Хаця многія, на жаль, усё яшчэ знаходзяцца за кратамі па сфабрыкаваных справах. ЕС і Еўрапарламент падтрымліваюць і будуць падтрымліваць грамадзянскую супольнасць і простых грамадзян Беларусі і ў далейшым. Праз праграмы падтрымкі, стыпендыі для студэнтаў і г.д. Мы вельмі старанна і ўважліва назіраем за ўсімі працэсамі, якія адбываюцца ў вашай краіне. Падтрымліваем дэмакратычную і грамадзянскую супольнасць.

- А ці не будзе ціск ЕС на беларускі рэжым больш адчувальным і эфектыўным праз Маскву?

- Мы думалі, безумоўна, і над гэтым варыянтам. Калі прэзідэнтам стаў Мядзведзеў, то была ў гэтым нейкая надзея. Але цяпер прэзідэнтам зноў «прызначылі» (не абралі) Пуціна. ЕС зацікаўлены ў дэмакратызацыі і рэформах у Беларусі, а Пуцін не. Яму патрэбныя беларускія рэсурсы і прыватызацыя ў Вашай краіне, каб набыць прадпрыемства танней. Таму аказваць ціск на Лукашэнку праз Пуціна не мае сэнсу.

- Беларусь ужо і так распрадае свае прадпрыемствы. Вы яшчэ і спецыяліст у галіне крэдытна-грашовай палітыкі. Як Вы ацэньваеце цяперашняе эканамічнае становішча Беларусі?

- З эканамічнага пункту гледжання Беларусь - краіна банкрут. Праблемы Грэцыі, Іспаніі, Італіі, Партугаліі ў параўнанні з эканамічнай сітуацыяй у Беларусі - гэта яшчэ “кветачкі”. Безумоўна, вельмі моцна на гэта паўплывалі і ўведзеныя санкцыі ў адносінах да некаторых буйных прадпрыемстваў Беларусі з боку ЕС, Еўрапарламента, у прыватнасці, і ЗША. У Беларусі трэба як мага хутчэй правесці і эканамічныя рэформы, але з улікам сацыяльнай роўнасці і справядлівасці а таксама ўстойлівага развіцця.

- У верасні гэтага года ў Беларусі пройдуць чарговыя выбары, у Нацыянальны сход. Некаторыя апазіцыйныя партыі і групы заклікаюць байкатаваць гэтыя выбары, іншыя будуць удзельнічаць, але здымуць свае кандыдатуры перад выбарамі, калі не будуць вызваленыя ўсе палітвязні, інакш гэта будуць не справядлівыя выбары. Што Вы можаце параіць беларускай апазіцыі ў гэтай сітуацыі, улічваючы тое, што Вы вялі падобную барацьбу, будучы праваабаронцам ў ГДР?

- Наконт байкоту сказаць пакуль што складана. Хоць, напрыклад, многія краіны ЕС і Германія ў тым ліку выступаюць за байкот ЧЕ-2012 па футболе ва Ўкраіне. Ёсць шмат варыянтаў ўдзелу / не ўдзелу ў выбарах. Але выпусціць на свабоду палітвязняў - гэта яшчэ зусім не азначае, што выбары адразу стануць свабоднымі і дэмакратычнымі. Патрэбныя палітычныя, эканамічныя і сацыяльныя рэформы да гэтага. Але з прычыны таго, як цяпер настроены Лукашэнка і абмежаванасці часу, малаверагодна, што такія рэформы хаця б будуць прынятыя да верасня. Таксама трэба змяніць выбарчае заканадаўства ў Беларусі, бо мажарытарная сістэма не дае ніякіх шанцаў прайсці ў парламент прадстаўнікам партый. Нават у дэмакратычных і развітых краінах назіраецца такая сітуацыя, не кажучы ўжо пра краіны з дыктатарскімі рэжымамі.

- Якімі Вы бачыце двухбаковыя адносіны паміж ЕС і Беларуссю ў бліжэйшы час, і што ў гэтым плане можа распачаць ЕС?

- ЕС жадае і можа дапамагчы Беларусі, і ў першую чаргу простым грамадзянам. Гаворка ідзе аб фінансавай дапамогі ў памеры 8 млрд. ЕЎРА. І тым самым дапамагчы і дзяржаве, але не канкрэтным чыноўнікам. І толькі па прынцыпе «большае за больш», гэта значыць, пры правядзенні канкрэтных дэмакратычных рэформаў. Еўрапейскія Зялёныя ужо даўно выступаюць за палёгку, а ў далейшым і адмену візавага рэжыму з Беларуссю. У будучыні, пры выкананні пэўных умоў, ЕС гатовы разгледзець пытанне заключэння дагавора аб свабодным гандлі паміж ЕС і Беларуссю. Гэта адкрые і значна пашырыць доступ беларускай эканомікі да еўрапейскага рынку. А затым будзем разглядаць пытанне аб пагадненні аб асацыяцыі, як першага кроку на шляху ўступлення Беларусі ў Еўрасаюз.
У любым выпадку, гісторыя ўжо не раз змагла даказаць, што ніякая дыктатура не існуе вечна.

-Вернэр, вялікі дзякуй загутарку!

Прэс-служба Беларускай Партыі"Зялёныя"