Удзельнікі міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі, арганізаванай з удзелам БПЗ, запатрабавалі ўвесці мараторый на будаўніцтва АЭС. – піша сайт Хартыя 97.
Удзельнікі навукова-практычнай канферэнцыі «Атамная энергетыка – выклік навакольнаму асяроддзю, здароўю чалавека, эканоміцы і праву», якая прайшла ў Вільнюсе з 6 па 8 снежня, звярнуліся да ўрадаў еўрапейскіх краін, Еўрапарламенту, Еўракамісіі, Савету Міністраў АБСЕ і Камітэту Евроатома з патрабаваннем увесці мараторый на будаўніцтва новых і вывесці з эксплуатацыі ўжо дзейсныя АЭС у Балтыйскім рэгіёне.
Падчас гэтай канферэнцыі, якая праходзіла ў Сейме і мэріі Вільнюса, навукоўцы і эксперты, прадстаўнікі грамадскіх арганізацый, рухаў, палітычных партый, а таксама грамадскія дзеячы з Вялікабрытаніі, Фінляндыі, Швецыі, Нарвегіі, Фінляндыі, Германіі, Літвы, Латвіі, Чэхіі, Беларусі і Расіі, абмеркавалі актуальныя праблемы атамнай энергетыкі, уключаючы эканамічныя, экалагічныя і таксама злучаныя з міжнародным правам.
Яны распаўсюдзілі адкрыты зварот да Савету Міністраў АБСЕ, які засядаў у гэтыя дні ў Вільнюсе, а таксама ўрадам краін ЕС, Еўрапарламенту, Еўракамісіі і Камітэту Евроатома, з патрабаваннем увесці мараторый на будаўніцтва новых АЭС, распрацоўкі плану вываду з эксплуатацыі існуючых атамных электрастанцый і замены іх устойлівымі энергетычнымі аб'ектамі і сістэмамі. Удзельнікі канферэнцыі заявілі таксама пра неабходнасць кантролю грамадскасці, адказнага і прафесійнага падыходу да праблемы з ядзернымі адыходамі і вываду з эксплуатацыі існуючых АЭС, спынення афіцыйнага выкарыстання састарэлай мадэлі вызначэння радыяцыйных рызык для здароўя людзей.
«Фукусіма яшчэ разоў паказала, што прынцыпы бяспекі, дэкларуемыя МАГАТЭ, парушаюцца, а шкода ад выкарыстання атамнай энергетыкі сёння значна перавышае яе карысць, Цяперашняе пакаленне не вырашыла праблемы ўтылізацыі ядзерных адыходаў. Гэтыя адыходы захоўваюць сваю небяспеку да мільёна гадоў. Такім чынам, выкарыстанне атамнай энергетыкі павінна быць спынена», - кажа Лінас Вайнюс, прадстаўнік літоўскай экалагічнай арганізацыі «Атгайя»..
Навукоўцы і эксперты раскрытыкавалі сітуацыю ў вобласці атамнай энергетыкі ў Балтыйскім рэгіёне і прывялі шэраг доказаў.
На іх думку аўтары запланаваных у наш час праектаў не падаюць доказаў эканамічнай мэтазгоднасці атамных электрастанцый. Радыяцыйныя рыскі, злучаныя эксплуатацыяй аб'ектаў ядзернай індустрыі, сёння недаацэньваюцца з-за выкарыстанні састарэлай мадэлі, распрацаванай у 50-е гады мінулага стагоддзя. Пры планаванні аб'ектаў атамнай энергетыкі не ўлічаны апошнія палеогеалагічныя даследаванні, што стварае дадатковыя высокія рыскі радыяцыйных аварый.
Практыка захавання алыходаў ядзернага паліва атамных электрастанцый у краінах Балтыйскага рэгіёна сёння не адказвае патрабаванням бяспекі і спалучана з рызыкай забруджвання тэрыторый рэгіёна.
Тыя нешматлікія выпадкі будаўніцтва АЭС, якія маюць месца ў Балтыйскім рэгіёне праходзяць з парушэннямі і нават сур'ёзнымі аварыямі (ЛАЭС-2, Расія). Краіны, якія прасоўваюць свае ядзерныя энергетычныя праграмы, пазбаўляюць сябе магчымасці развіцця ўзнаўляльнай устойлівай энергетыкі, паколькі на рэалізацыю праектаў новых АЭС плануецца выдаткаваць каласальныя сродкі падаткаплатнікаў у цяжкія для нацыянальных эканомік часы.
Адмысловую ўвагу эксперты надалі праектам трох атамных электрастанцый, Астравецкай, Вісагінскай і Балтыйскай. Яны ахарактарызавалі заявы афіцыйных асобаў пра эканамічную эфектыўнасць і бяспекі дадзеных АЭС як “вельмі сумніўныя”.
Грамадскія актывісты і прадстаўнікі арганізацый, якія выступілі на Канферэнцыі паведамілі, што новыя АЭС, у прыватнасці, Астравецкая, Вісагінская і Балтыйская, навязваюцца жыхарам Балтыйскага рэгіёна шляхам прыняцця палітычных рашэнняў, з парушэннем міжнародных экалагічных канвенцый, без уліку меркавання грамадскасці, якое сёння склалася далёка не ў карысць атамнай энергетыкі. Яны адзначылі той факт, што сучаснае грамадства недаацэньвае так званы чалавечы фактар у ядзернай індустрыі, які гуляе вырашальную ролю пры радыяцыйных аварыях, і, у адрозненне ад іншых абласцей чалавечай дзейнасці, можа мець пагібельныя наступствы на працягу мільёна гадоў.
«Усяго ў Балтыйскім рэгіёне плануецца пабудаваць больш 16 атамных рэактараў на адлегласці нешматлікіх сотняў кіламетраў адзін ад аднаго. Гэтак высокая канцэнтрацыя небяспечных аб'ектаў ядзернай энергетыкі патрабуе асобнай, аб'ектыўнай і цвярозай адзнакі», - пракаментаваў Аляксей Яблакаў, сябра-карэспандэнт РАН, прафесар, доктар біялагічных навук, адзін з лідэраў руху “Зялёная Расія”.
Крыніца: Прэс-служба Беларускай Партыі Зялёных