Каментар Пятра Філона, старшыні Чарнобыльскай каміі БПЗ, пра вывад з эксплуатацыі працуючых рэактараў ЧАЭС.

Некалькі дзён таму ў г. Славуціч Кіеўскай вобласці прайшлі грамадскі слуханні, арганізаваныя адміністрацыяй спецыялізаванага прадпрыемства «Чарнобыльская АЭС» і мясцовымі ўладамі. Разглядалася пытанне вывядзення з эксплуатацыі працуючых энергаблокаў ЧАЭС і іх т.з. халодны прыпынак.

Адкрытасць для грамадскасці планавання і прадстаўленне праекта вывядзення з эксплуатацыі энергаблокаў, з'яўляецца добрым прыкладам выканання міжнародных нормаў і канвенцый у дачыненні да пытанняў датычных навакольнага асяроддзя. Прадстаўнікі БП "Зялёныя", з-за некаторых разыходжаньняў з арганізатарамі, на жаль не ўдзельнічалі ў іх, таму мы не векдаем усіх дэталяў праведзенага мерапрыемства.

Чарнобыльская АЭС пачала сваю працу 2 лістапада 1977, калі быў уключаны ў сетку турбагенератар № 1. 14 снежня 1977 года падпісаны акт прыёмкі 1-га энергаблока ЧАЭС у эксплуатацыю. Неаварыйныя рэактары працягваюць сваю працу да сённяшняга дня.

Відавочна, што спыненне рэактараў і наступнае захоўванне адпрацаванага ядзернага паліва павінны быць выкананы строга ў адпаведнасці з тэхналогіяй і адпавядаць усім мерам бяспекі. У гісторыі ўжо ёсць прыклады тэхнагенных катастроф звязаных з адпрацаваным ядзерным палівам. Напрыклад, Кыштымская аварыя, пры якой адбыўся выбух ядзерных адходаў з-за няспраўнасці сістэмы астуджэння.

Залішне пераацэньваць небяспеку гэтых мерапрыемстваў для Беларусі не варта, хаця  пэўная рызыка прысутнічае. У любым выпадку прыпынак рэактараў будзе праведзены. Нагадаю, што 2% тэрыторыі Беларусі ў Гомельскай вобласці, найбольш блізкія да ЧАЭС навечна выведзеныя з эксплуатацыі - гэта Палескі Радыяцыйны Запаведнік, тэрыторыя забруджаная радыёнуклідамі з перыядамі паўраспаду каля мільёна гадоў.

Што датычыцца будаўніцтва АЭС у Беларусі, то пытанне аб прыпынку будаўніцтва гэта пытанне часу. З кожным годам атамная энергія становіцца ўсё даражэй. Уран таксама з'яўляецца вычарпаным рэсурсам, па розных ацэнках пры сённяшніх тэмпах здабычы яго хопіць на 50-60 гадоў. Паводле ацэнак еўрапейскіх эколагаў ўжо праз 10 гадоў энергія з альтэрнатыўных крыніц будзе танней цеплавой або атамнай. Прыклад Японіі ці Германіі паказаў што краіна, якая актыўна выкарыстоўвае АЭС у сваёй энергетыцы, можа ад яе адмовіцца. У Японіі пасля аварыі на Фукусіме з больш чым паўсотні рэактараў працуюць толькі два.

Адмова ад будаўніцтва АЭС у Літве моцна зніжае стратэгічную значнасць БелАЭС, а ўступленне Беларусі ў мытны саюз з Расіяй у 2011 годзе і купля паліва для ТЭС па ўнутраных расійскіх цэнах ставіць пад пытанне наогул якую-небудзь рацыянальнасць ў працягу будаўніцтва АЭС у Астраўцы.

Прэс-служба Беларускай Партыі Зяленых